[snippet-477]

[GALLERY]https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/1.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/1_600x398_thb_1059860.JPG;*Turki wielkanocne* to tradycja, która zachowała się na Podkarpaciu, części Mazowsza i w okolicach Kalisza. Nazwa wedle podań wywodzi się od chłopów, którzy po walkach pod Wiedniem w 1683 r. powracali do rodzinnych wsi w zdobycznych strojach tureckich. Tradycja ta opiera się na dwóch ważnych elementach: warcie przy Grobie Pańskim w Wielki Piątek i defiladzie w Wielką Niedzielę. Uczestnicy oczywiście ubierają „tureckie” stroje, a przewodzi im „basza” (fot. Piotr Grochowski, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/2.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/2_600x400_thb_2970182.jpg;W Niemczech i Austrii zakorzeniona jest tradycja tzw. *Ostereierbaum*, czyli drzewka ozdobionego pisankami. Na zdjęciu jeden z najbardziej charakterystycznych przykładów – wielkanocne drzewko z niemieckiego miasta Saalfeld w Turyngii przyozdobione przy użyciu 9200 jaj (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/3.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/3_600x465_thb_295419.jpg;Odbywające się w Wielkim Tygodniu *procesje* to zwyczaj znany w różnych zakątkach globu, ale swój szczególny wymiar mają one w Hiszpanii. Przebrani w specyficzne stroje i maski pokutnicy niosą na swych barkach często bogato zdobione platformy – kultywowana w ten sposób tradycja jest jednocześnie wielką atrakcją turystyczną. Na zdjęciu procesja w Valladolid (fot. Luis Fernández García, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 2.1 Hiszpania":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.1/es/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/4.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/4_600x417_thb_2660327.jpg;*Siuda Baba* to postać znana z obrzędów wielkanocnych w podkrakowskich wsiach – w tej właśnie okolicy do dziś zachował się obyczaj z nią związany. W Poniedziałek Wielkanocny Siuda Baba (w tej roli występuje przebrany w podarte i ubrudzone od sadzy ubrania mężczyzna) wraz z „Cyganem” i grupką krakowiaków w tradycyjnych strojach obchodzi wiejskie domy, zbierając datki i smarując sadzą dziewczęta. Zwyczaj ten nawiązuje do wierzeń pogańskich związanych z wypędzaniem zimy. Na zdjęciu Siuda Baba i Cygan w Lednicy Górnej (fot. Nova, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Polska":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/5.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/5_600x401_thb_5203625.jpg;Śmigus-dyngus to zwyczaj powszechnie znany, choć potrafi on czasem przybrać nietypowy, lokalny charakter. *Śmiergust* obchodzony jest w Wilamowicach (woj. śląskie) i polega na oblewaniu wodą panien znajdujących się na wydaniu. Odbywa się to dwojako: w nocy z Wielkanocy na świąteczny poniedziałek w domach panien i w sam lany poniedziałek na wilamowickim rynku. „Śmierguśnicy” biorący udział w obrzędach przebrani są w charakterystyczne, kolorowe stroje (fot. Polimerek, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/6.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/6_450x600_thb_748871.jpg;*Osterbrunnen*, czyli fontanna wielkanocna to kolejny niemiecki zwyczaj. Jego korzeni należy szukać w tzw. Szwajcarii Frankońskiej (część obecnej Bawarii). Tradycja ta opiera się na przyozdabianiu wielkanocnymi jajami fontann lub studni. Dekoracje są zwykle zakładane w Wielki Piątek, a zdejmowane ok. 2 tygodni po Wielkanocy. Na zdjęciu wielkanocna fontanna w Teuchatz (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/7.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/7_600x450_thb_150737.jpg;*Pace Egg plays* to z kolei angielska tradycja odgrywania scenek, która wywodzi się ze średniowiecznych misteriów. Obecnie praktykowana jest tylko w niektórych hrabstwach, np. w Lancashire. Scenka przedstawia z reguły udawaną walkę między bohaterem i złoczyńcą. Bohater w trakcie walki ginie, ale jest przywracany do życia przez znachora. Na zdjęciu wyżej aktor odgrywający św. Jerzego pokonuje złoczyńcę (fot. Phil Champion, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 2.0 Ogólny":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/8.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/8_600x449_thb_2990754.jpg;Postać *Judasza* to symbol zła i zdrady, nic więc dziwnego, że wiele wielkanocnych tradycji z całego świata obfituje w różnorakie sposoby niszczenia wizerunków owianego złą sławą apostoła. W Skoczowie na Śląsku Cieszyńskim „Judosza” wodzi się po mieście, w innych zakątkach świata pali jego kukły. Na zdjęciu z kolei widać wieszanie wizerunku Judasza w Meksyku na początku XX wieku. Charakterystyczny jest bardzo lokalny ubiór i wygląd owej kukły (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/9.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/9_600x450_thb_1893648.jpg;*Kawalkada wielkanocna*, czyli innymi słowy procesja konna to zwyczaj charakterystyczny dla części Górnego Śląska. Wywodzi się on prawdopodobnie jeszcze ze średniowiecza i przywędrował do nas z Niemiec, gdzie również jest jeszcze czasem praktykowany. Na zdjęciu kawalkada w Ostropie, dzielnicy Gliwic (fot. Wdev, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 2.5":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/10.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/10_450x600_thb_2842257.jpg;*Wielkanocny ogień*, czyli tradycja palenia ognisk (przede wszystkim) po zachodzie słońca w Wielką Sobotę to zwyczaj znany w różnych zakątkach świata. Na zdjęciu widoczni są benedyktyńscy mnisi z Morristown w stanie New Jersey, USA (fot. Boston, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/11.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/11_600x400_thb_117333.JPG;*Siwki wielkanocne* to kolejna tradycja opierająca się na różnorodnych, często żartobliwych strojach. Siwki to pochody przebierańców charakterystyczne dla regionu zachodniej Wielkopolski. Na zdjęciu przemarsz w Chobienicach w 2015 r. (fot.  	Borys Kozielski, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe":https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/12.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/12_420x600_thb_188310.jpg;*Parady wielkanocne* to amerykański zwyczaj zapoczątkowany w XIX wieku. Uczestnicy tego typu pochodów  ubierają zwykle bardzo wyszukane, często kolorowe stroje. Najsłynniejsza z parad odbywa się na Piątej Alei na nowojorskim Manhattanie. Zdjęcie przedstawia uczestników pochodu z 2007 r. (fot. Brian, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa 2.0 Ogólny":https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/13.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/13_600x400_thb_2975764.jpg;*Stukanie się jajkami* to tradycja powszechna i obecna w wielu krajach świata. W Polsce stukanie się jajkami, zwane czasem „walatką”, może przybrać różne formy: jajka mogą być toczone po stole, lub „zbijane” w rękach dwóch uczestników zabawy. W niektórych krajach popularne są konkursy w rzucaniu jajkami – wygrywa oczywiście to, które się nie rozbije (fot. Superbass, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/14.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/14_600x361_thb_403846.jpg;Zajączek to powszechny symbol Wielkanocy. W Australii postanowiono jednak znaleźć dla niego alternatywę – w tej części świata upowszechnia się tradycja wielkanocnego... torbacza, a konkretnie *wielkoucha króliczego*. Australijczycy dumni ze swojego lokalnego dziedzictwa przyrodniczego w okresie świąt kupują m.in. czekoladowe wielkouchy. Tego typu działania mają w założeniu też pewien bardzo istotny aspekt – mają uświadamiać ludzi o konieczności ochrony tego gatunku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/15.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/15_600x400_thb_1596632.jpg;*BONUS:* na powyższym zdjęciu widoczne są pisanki ze strefy Czarnobyla, znajdujące się obecnie w zbiorach Muzeum Pisanki w Kołomyi na Ukrainie. Jeśli chcesz poznać więcej ciekawostek związanych z Wielkanocą oraz początkami chrześcijaństwa, zajrzyj koniecznie "do tekstów o tej tematyce opublikowanych na naszym portalu":https://histmag.org/wielkanoc-i-poczatki-chrzescijanstwa-12869 (fot. Lantuszka, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl)

[GALLERY]https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/1.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/1_600x398_thb_1059860.JPG; Turki wielkanocne to tradycja, która zachowała się na Podkarpaciu, części Mazowsza i w okolicach Kalisza. Nazwa wedle podań wywodzi się od chłopów, którzy po walkach pod Wiedniem w 1683 r. powracali do rodzinnych wsi w zdobycznych strojach tureckich. Tradycja ta opiera się na dwóch ważnych elementach: warcie przy Grobie Pańskim w Wielki Piątek i defiladzie w Wielką Niedzielę. Uczestnicy oczywiście ubierają „tureckie” stroje, a przewodzi im „basza” (fot. Piotr Grochowski, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/2.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/2_600x400_thb_2970182.jpg;W Niemczech i Austrii zakorzeniona jest tradycja tzw. Ostereierbaum, czyli drzewka ozdobionego pisankami. Na zdjęciu jeden z najbardziej charakterystycznych przykładów – wielkanocne drzewko z niemieckiego miasta Saalfeld w Turyngii przyozdobione przy użyciu 9200 jaj (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/3.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/3_600x465_thb_295419.jpg;Odbywające się w Wielkim Tygodniu procesje to zwyczaj znany w różnych zakątkach globu, ale swój szczególny wymiar mają one w Hiszpanii. Przebrani w specyficzne stroje i maski pokutnicy niosą na swych barkach często bogato zdobione platformy – kultywowana w ten sposób tradycja jest jednocześnie wielką atrakcją turystyczną. Na zdjęciu procesja w Valladolid (fot. Luis Fernández García, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 2.1 Hiszpania":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.1/es/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/4.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/4_600x417_thb_2660327.jpg; Siuda Baba to postać znana z obrzędów wielkanocnych w podkrakowskich wsiach – w tej właśnie okolicy do dziś zachował się obyczaj z nią związany. W Poniedziałek Wielkanocny Siuda Baba (w tej roli występuje przebrany w podarte i ubrudzone od sadzy ubrania mężczyzna) wraz z „Cyganem” i grupką krakowiaków w tradycyjnych strojach obchodzi wiejskie domy, zbierając datki i smarując sadzą dziewczęta. Zwyczaj ten nawiązuje do wierzeń pogańskich związanych z wypędzaniem zimy. Na zdjęciu Siuda Baba i Cygan w Lednicy Górnej (fot. Nova, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Polska":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/5.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/5_600x401_thb_5203625.jpg;Śmigus-dyngus to zwyczaj powszechnie znany, choć potrafi on czasem przybrać nietypowy, lokalny charakter. Śmiergust obchodzony jest w Wilamowicach (woj. śląskie) i polega na oblewaniu wodą panien znajdujących się na wydaniu. Odbywa się to dwojako: w nocy z Wielkanocy na świąteczny poniedziałek w domach panien i w sam lany poniedziałek na wilamowickim rynku. „Śmierguśnicy” biorący udział w obrzędach przebrani są w charakterystyczne, kolorowe stroje (fot. Polimerek, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/6.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/6_450x600_thb_748871.jpg; Osterbrunnen, czyli fontanna wielkanocna to kolejny niemiecki zwyczaj. Jego korzeni należy szukać w tzw. Szwajcarii Frankońskiej (część obecnej Bawarii). Tradycja ta opiera się na przyozdabianiu wielkanocnymi jajami fontann lub studni. Dekoracje są zwykle zakładane w Wielki Piątek, a zdejmowane ok. 2 tygodni po Wielkanocy. Na zdjęciu wielkanocna fontanna w Teuchatz (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/7.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/7_600x450_thb_150737.jpg; Pace Egg plays to z kolei angielska tradycja odgrywania scenek, która wywodzi się ze średniowiecznych misteriów. Obecnie praktykowana jest tylko w niektórych hrabstwach, np. w Lancashire. Scenka przedstawia z reguły udawaną walkę między bohaterem i złoczyńcą. Bohater w trakcie walki ginie, ale jest przywracany do życia przez znachora. Na zdjęciu wyżej aktor odgrywający św. Jerzego pokonuje złoczyńcę (fot. Phil Champion, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 2.0 Ogólny":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/8.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/8_600x449_thb_2990754.jpg;Postać Judasza to symbol zła i zdrady, nic więc dziwnego, że wiele wielkanocnych tradycji z całego świata obfituje w różnorakie sposoby niszczenia wizerunków owianego złą sławą apostoła. W Skoczowie na Śląsku Cieszyńskim „Judosza” wodzi się po mieście, w innych zakątkach świata pali jego kukły. Na zdjęciu z kolei widać wieszanie wizerunku Judasza w Meksyku na początku XX wieku. Charakterystyczny jest bardzo lokalny ubiór i wygląd owej kukły (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/9.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/9_600x450_thb_1893648.jpg; Kawalkada wielkanocna, czyli innymi słowy procesja konna to zwyczaj charakterystyczny dla części Górnego Śląska. Wywodzi się on prawdopodobnie jeszcze ze średniowiecza i przywędrował do nas z Niemiec, gdzie również jest jeszcze czasem praktykowany. Na zdjęciu kawalkada w Ostropie, dzielnicy Gliwic (fot. Wdev, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 2.5":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/10.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/10_450x600_thb_2842257.jpg; Wielkanocny ogień, czyli tradycja palenia ognisk (przede wszystkim) po zachodzie słońca w Wielką Sobotę to zwyczaj znany w różnych zakątkach świata. Na zdjęciu widoczni są benedyktyńscy mnisi z Morristown w stanie New Jersey, USA (fot. Boston, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/11.JPG;https://histmag.org/grafika/thumbsold/11_600x400_thb_117333.JPG; Siwki wielkanocne to kolejna tradycja opierająca się na różnorodnych, często żartobliwych strojach. Siwki to pochody przebierańców charakterystyczne dla regionu zachodniej Wielkopolski. Na zdjęciu przemarsz w Chobienicach w 2015 r. (fot. 	Borys Kozielski, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe":https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/12.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/12_420x600_thb_188310.jpg; Parady wielkanocne to amerykański zwyczaj zapoczątkowany w XIX wieku. Uczestnicy tego typu pochodów ubierają zwykle bardzo wyszukane, często kolorowe stroje. Najsłynniejsza z parad odbywa się na Piątej Alei na nowojorskim Manhattanie. Zdjęcie przedstawia uczestników pochodu z 2007 r. (fot. Brian, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa 2.0 Ogólny":https://creativecommons.org/licenses/by/2.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/13.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/13_600x400_thb_2975764.jpg; Stukanie się jajkami to tradycja powszechna i obecna w wielu krajach świata. W Polsce stukanie się jajkami, zwane czasem „walatką”, może przybrać różne formy: jajka mogą być toczone po stole, lub „zbijane” w rękach dwóch uczestników zabawy. W niektórych krajach popularne są konkursy w rzucaniu jajkami – wygrywa oczywiście to, które się nie rozbije (fot. Superbass, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/14.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/14_600x361_thb_403846.jpg;Zajączek to powszechny symbol Wielkanocy. W Australii postanowiono jednak znaleźć dla niego alternatywę – w tej części świata upowszechnia się tradycja wielkanocnego... torbacza, a konkretnie wielkoucha króliczego. Australijczycy dumni ze swojego lokalnego dziedzictwa przyrodniczego w okresie świąt kupują m.in. czekoladowe wielkouchy. Tego typu działania mają w założeniu też pewien bardzo istotny aspekt – mają uświadamiać ludzi o konieczności ochrony tego gatunku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2018_ciekawostki/wielkanoc/15.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/15_600x400_thb_1596632.jpg; BONUS: na powyższym zdjęciu widoczne są pisanki ze strefy Czarnobyla, znajdujące się obecnie w zbiorach Muzeum Pisanki w Kołomyi na Ukrainie. Jeśli chcesz poznać więcej ciekawostek związanych z Wielkanocą oraz początkami chrześcijaństwa, zajrzyj koniecznie "do tekstów o tej tematyce opublikowanych na naszym portalu":https://histmag.org/wielkanoc-i-poczatki-chrzescijanstwa-12869 (fot. Lantuszka, opublikowano na licencji "Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl)

Ciekawe tradycje wielkanocne z Polski i świata [Galeria]

Wolna licencja

Zamów newsletter