[snippet-385]

[GALLERY]https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/guderian.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/guderian_600x394_thb_87766.jpg; *Heinz Guderian* – urodził się w 1888 roku w Chełmnie, w czasie I wojny światowej służył w łączności. W okresie międzywojennym stał się jednak ojcem niemieckiej koncepcji wykorzystania broni pancernej, którą opisał w wydanej w 1937 roku książce _Achtung – Panzer!_, będącej fundamentem koncepcji _blitzkriegu_ – wojny błyskawicznej. W 1935 roku został najpierw dowódcą jednej z pierwszych niemieckich dywizji pancernych, a od września 1939 roku do grudnia 1941 roku dowodził kolejno korpusem pancernym, grupą pancerną i 2. Armią Pancerną, dowodząc uderzeniami czołgów i piechoty zmotoryzowanej na najważniejszych kierunkach kampanii polskiej, francuskiej i Operacji Barbarossa. Nazywany był z tego powodu „szybkim Heinzem”. Po załamaniu ofensywy na Moskwę dymisjonowany, przywrócony do służby w 1943 roku najpierw jako Generalny Inspektor Wojsk Pancernych, a od lipca 1944 roku Szef Sztabu Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych, odpowiedzialny za planowanie operacji armii niemieckiej do marca 1945 roku, kiedy po sporze z Hitlerem został zdymisjonowany. Na zdjęciu: w drodze na front wschodni w 1943 roku (fot. Oberst Ludwig v. Eimannsberger, opublikowano na licencji "Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.en).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/manstein.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/manstein_600x381_thb_52235.jpg;*Erich von Manstein* – właściwie Erich von Lewinski, przedstawiciel kaszubskiego rodu używającego herbu Brochwicz, jako dziecko adoptowany przez wuja Georga von Mansteina. W czasie I wojny światowej walczył na froncie wschodnim, później był oficerem sztabowym, również w okresie międzywojennym, dochodząc do funkcji zastępcy Szefa Sztabu Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych. W czasie kampanii polskiej był szefem sztabu Grupy Armii „Południe”, później opracował plan ataku na Francję zakładający przemarsz przez Ardeny w kierunku Sedanu. Od 1940 roku dowodził korpusem pancernym a potem armią. W 1942 roku zdobył Krym, za co otrzymał awans na feldmarszałka. Na czele Grupy Armii „Don” (potem „Południe”) próbował iść na pomoc Stalingradowi, zdobył w 1943 roku Charków, walczył na Łuku Kurskim i w bitwach na Ukrainie. Hitler zdymisjonował go w 1944 roku. Na zdjęciu: w czerwcu 1941 roku na froncie wschodnim, Manstein stoi pośrodku w furażerce (fot. Koch, ze zbiorów Bundesarchiv, Bild 101I-209-0086-12, opublikowano na licencji "Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Germany":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/de/deed.en).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/mannerheim.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/mannerheim_379x600_thb_147914.jpg;*Carl Gustaw Mannerheim* – jedyny w tym zestawieniu przedstawiciel armii spoza grona głównych uczestników drugiej wojny światowej (świadomie nie uwzględnialiśmy generałów polskich). Ten fiński feldmarszałek szwedzkiego pochodzenia zaczynał służbę w wojsku carskim (m.in. na ziemiach polskich), po odzyskaniu niepodległości przez Finlandię był naczelnym dowódcą jej armii (brał udział w wojnie domowej z komunistami) i regentem. Od lat 30. ponownie na czele armii fińskiej (w stopniu marszałka polnego), którą przygotował do wojny z ZSRR, m.in. wzmacniając umocnienia w Karelii (tzw. Linia Mannerheima). W czasie wojny zimowej na przełomie 1939 i 1940 roku skutecznie bronił się przed przeważającą Armią Czerwoną. W 1941 roku dołączył do Hitlera w ataku na ZSRR, a w 1944 roku zmienił front i dołączył do Stalina. W latach 1944-1946 pełnił funkcję prezydenta Finlandii, później wyemigrował do Szwajcarii. Na zdjęciu: na froncie w 1942 roku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/zukow.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/zukow_427x590_thb_70597.jpg;*Gieorgij Żukow* – najważniejszy dowódca radziecki w czasie II wojny światowej. Kawalerzysta, w czasie Wielkiej Wojny podoficer, od 1918 roku w Armii Czerwonej. W okresie międzywojennym szybko awansował, ominęła go wielka czystka. W sierpniu 1939 roku dowodził w zwycięskiej bitwie z Japończykami nad Chałchin Goł w Mongolii. Od lutego do lipca 1941 roku szef radzieckiego Sztabu Generalnego. W 1941 r. dowodził pod Jelnią, kierował obroną Leningradu oraz Moskwy. Później został zastępcą Naczelnego Wodza (czyli Stalina) i jego najważniejszym doradcą oraz pełnomocnikiem do dowództw frontów. Żukow był zaangażowany w najważniejsze operacje na froncie wschodnim (również te nieudane, jak operacja „Mars”, czyli ofensywa pod Rżewem w 1942 roku), zasłynął jednak jako prostak szastający życiem żołnierzy. Od jesieni 1944 roku dowodził 1. Frontem Białoruskim, przeprowadzając końcowy atak na Berlin. Po wojnie marszałek początkowo dostąpił najwyższych zaszczytów, od 1946 roku został jednak odsunięty przez Stalina na boczny tor i zagrożony aresztowaniem. Po śmierci generalissimusa był ministrem obrony i sojusznikiem Chruszczowa, został jednak przez niego odsunięty. Pod koniec życia ponownie hołubiony jako najwyższy dowódca Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Na zdjęciu: fotografia z lutego 1945 roku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/rokossowski.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/rokossowski_600x448_thb_94109.jpg;*Konstanty Rokossowski* – urodzony z małżeństwa Polaka i Rosjanki, chociaż był prawosławny, to wychowywał się w polskiej rodzinie, do 1914 roku mieszkając w Warszawie. W czasie I wojny światowej zaciągnął się do kawalerii, następnie trafił do Armii Czerwonej, w której walczył m.in. na Syberii. Szybką karierę wojskową przerwało oskarżenie o szpiegostwo na rzecz Polski i Japonii w okresie wielkiej czystki i kilkuletni pobyt w więzieniu, niezakończony karą śmierci. W 1940 roku wrócił do Armii Czerwonej. Późnym latem i jesienią 1941 roku dowodził armią w rejonie Smoleńska i Moskwy, zdobywając uznanie obroną tzw. szosy wołokołamskiej. Od 1942 roku dowodził kilkoma frontami, m.in. w kontrofensywie pod Stalingradem, na Łuku Kurskim i w Operacji „Bagration”, która latem 1944 roku doprowadziła do rozbicia niemieckiej Grupy Armii „Środek”. Jesienią 1944 roku odsunięty od dowodzenia na głównym kierunku uderzenia na Berlin (na rzecz Żukowa), w końcowej fazie wojny dowodził walkami na Pomorzu i w Meklemburgii. Po wojnie początkowo dowódca Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej w Polsce, a w latach 1949-1956 minister obrony PRL. Po odwilży wrócił do ZSRR. Rokossowski uznawany jest za jednego z najzdolniejszych dowódców Armii Czerwonej w czasie II wojny światowej, dobrze operującego manewrem i stosunkowo mniej szafującego życiem żołnierzy. Na zdjęciu: Rokossowski na froncie, 1942 rok (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/rommel.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/rommel_416x600_thb_57987.jpg;*Erwin Rommel* – „Lis Pustyni” w czasie pierwszej wojny światowej walczył... w piechocie górskiej, m.in. w Rumunii i Włoszech. W okresie międzywojennym napisał m.in. książkę _Piechota atakuje_, która miała zwrócić na niego uwagę Hitlera. We wrześniu 1939 roku był komendantem jego Kwatery Głównej. Choć nie miał doświadczenia w dowodzeniu wojskami pancernymi, w czasie kampanii francuskiej dowodził 7. Dywizją, walczącą na głównym kierunku niemieckiego _blitzkriegu_. W uznaniu sukcesów na tym stanowisku został dowódcą Afrika Korps – formacji, która miała wspomóc źle walczące oddziały włoskie w Libii. W piaskach pustyni Rommel, dzięki zdecydowanym uderzeniom i dużej ruchliwości dwukrotnie pobił wojska brytyjskie, w 1942 roku zdobywając Tobruk. Sukcesy Afrika Korps zbudowały legendę Rommla (awansowanego na feldmarszałka), której nie przyćmiła nawet klęska pod El Alamein w Egipcie i późniejsza zagłada Niemców i Włochów w Afryce. Po ewakuacji do Europy Rommel został dowódcą grupy armii odpowiedzialnej za obronę wybrzeża francuskiego przed inwazją aliancką. Był zwolennikiem lokalizacji oddziałów pancernych blisko potencjalnym miejsc lądowania, co nie znalazło zrozumienia jego dowódców. Po miesiącu walk w Normandii jego samochód został ostrzelany przez lotnictwo alianckie, a sam feldmarszałek odniósł ciężkie rany. Był związany ze spiskującymi przeciwko Hitlerowi oficerami i w związku z tym po nieudanym zamachu z 20 lipca 1944 roku został zmuszony do popełnienia samobójstwa. Na zdjęciu: Rommel pomaga pchać swoje auto, Afryka Północna 1941 rok (fot. Valtingojer, ze zbiorów Bundesarchiv, Bild 183-B20800, opublikowano na licencji "Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Germany": https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/de/deed.en).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/monty.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/monty_468x600_thb_83420.jpg;*Bernard Law Montgomery* – przeciwnik Rommla z Afryki, w czasie I wojny światowej walczył m.in. pod Ypres i nad Sommą. W latach 30. służył w Palestynie, biorąc udział w tłumieniu powstania arabskiego. W 1940 roku dowodził korpusem Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego, następnie służył na Wyspach Brytyjskich. W 1942 roku objął dowództwo 8. Armii brytyjskiej w Egipcie. Jesienią tego roku najpierw powstrzymał oddziały Rommla pędzące na Kair, a następnie doprowadził do zwycięskiego przełamania pod El Alamein, co stało się punktem przełomowym wojny w Afryce. Dowodził oddziałami brytyjskimi w inwazji na Sycylię i południe Włoch. W 1944 roku przygotowywał operację „Overlord” i dowodził częścią lądową desantu. W kolejnych ofensywach odnosił mniejsze sukcesy – utknął w Normandii, później zaś zaplanowana przez niego operacja „Market Garden” nie osiągnęła zamierzonych celów, doprowadzając do dużych strat alianckich. „Monty” po wojnie był Szefem Imperialnego Sztabu Generalnego (1946-1948) i zastępcą naczelnego dowódcy NATO w Europie (1951-1958). Na zdjęciu: „Monty” na lotnisku (fot.  Library and Archives Canada, 4233436, domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/patton.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/patton_565x600_thb_156860.jpg;*George Patton* - najlepszym dowódcą amerykańskim okresu II wojny (a na pewno najbarwniejszym) był gen. George Patton, pierwotnie kawalerzysta, od czasów I wojny światowej i pobytu we Francji dowódca oddziałów pancernych. Szlak bojowy rozpoczął w Afryce Północnej, gdzie w czasie operacji „Torch” przyczynił się do rozbicia niemieckiego Afrika Korps. Następnie brał udział w inwazji na Sycylię i Włochy. Zasłynął tam śmiałymi uderzeniami i zapalczywością, kiedy to spoliczkował żołnierza przebywającego w szpitalu polowym. Przed inwazją w Normandii dowodził 1. Grupą Armii – fikcyjnym związkiem operacyjnym, który miał sugerować Niemcom kierunek inwazji w Pas-de-Calais. Medialny Patton nadawał się doskonale do roli przyciągającego uwagę dowódcy. W Normandii dowodził 3. Armią w 12. Grupie Armii dowodzonej przez jego byłego podkomendnego gen. Omara Bradleya. Jego jednostki przełamały front i szybkim marszem wyzwoliły północną Francję, zatrzymując się w Lotaryngii. Na przełomie 1944 i 1945 roku bronił się w Ardenach, następnie zdobył Linie Zygfryda i zajął południowe Niemcy, dochodząc aż do czeskiego Pilzna. Zginął w wypadku samochodowym w Niemczech w grudniu 1945 roku. Na zdjęciu: Patton we Włoszech w 1943 roku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/macarthur.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/macarthur_600x449_thb_111126.jpg;*Douglas MacArthur* – chociaż kojarzymy go z wojną na Pacyfiku, pierwszym poważnym doświadczeniem wojennym była dla niego kampania we Francji w końcowym okresie I wojny światowej, gdzie dowodził brygadą w armii gen. Pershinga. Od 1922 roku (z przerwą w latach 1930-1935, gdy był szefem sztabu wojsk lądowych) służył na podległych USA Filipinach, gdzie w II poł. lat 30. objął dowództwo filipińską armią w stopniu marszałka. Po wybuchu wojny z Japonią i nagłym ataku Armii Cesarskiej dowodził obroną wysp, ewakuując się w marcu 1942 roku do Australii. Miał wówczas obiecać, że wróci na Filipiny wyzwalając je spod okupacji japońskiej. Dowodził lądowymi siłami amerykańskimi na Pacyfiku, organizując metodyczne zdobywanie poszczególnych wysp i archipelagów i zbliżając się do Japonii. W październiku 1944 r. wylądował na plaży w filipińskiej zatoce Leyte. 2 września 1945 roku przyjął kapitulację japońską. Po wojnie był dowódcą sił okupacyjnych w Japonii, uczestnicząc w procesie przekształcania państwa w kierunku demokratycznym. W 1950 roku objął ostatnie stanowisko bojowe – dowódcy wojsk amerykańskich w Korei walczących z inwazją komunistyczną. Zaplanował desant pod Inchon oraz wyzwolił Seul, został jednak powstrzymany przez „chińskich ochotników”. Na zaangażowanie ChRL w wojnę chciał odpowiedzieć bombardowaniem atomowym. W marcu 1951 roku został odwołany ze stanowiska głównodowodzącego. Na zdjęciu: powrót na Filipiny, październik 1944 roku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/yamashita.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/yamashita_470x600_thb_129804.jpg;*Tomoyuki Yamashita* – chociaż wojska japońskie w drugiej wojnie światowej słynęły z floty i lotnictwa, osiągały także sukcesy na lądzie. Jednym z najbardziej utalentowanych dowódców był tu właśnie Yamashita, w czasie I wojny światowej uczestnik walk z Niemcami we wschodnich Chinach, w latach 20. attaché wojskowy w Europie. Przeciwnik polityczny Hideki Tōjō. W listopadzie 1941 r. objął dowodzenie 25. Armią w Indochinach. 8 grudnia z zaskoczenia uderzył na brytyjskie Malaje, w ciągu dwóch miesięcy zdobywając Singapur i biorąc do niewoli 130 tys. żołnierzy alianckich. Nazwany został „Tygrysem Malajów”. W latach 1942-1944 zesłany do Mandżukuo. Od października 1944 r. bronił Filipin, wytrzymując aż do kapitulacji Japonii 2 września 1945 roku. Wkrótce stanął przed sądem wojennym w Manili, który skazał go za zbrodnie wojenne. Udział w przestępstwach wojennych Yamashity był podważany, ostatecznie jednak został skazany na śmierć – wyrok wykonano 23 lutego 1946 roku. Na zdjęciu: Yamashita w chwili kapitulacji na Filipinach (domena publiczna). *Polecamy również:* "Walka, wolność... katar i wędkarstwo – amerykańskie plakaty propagandowe z II wojny światowej [Galeria]":https://histmag.org/Walka-wolnosc...-katar-i-wedkarstwo-amerykanskie-plakaty-propagandowe-z-II-wojny-swiatowej-Galeria-15443

[GALLERY]https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/guderian.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/guderian_600x394_thb_87766.jpg; Heinz Guderian – urodził się w 1888 roku w Chełmnie, w czasie I wojny światowej służył w łączności. W okresie międzywojennym stał się jednak ojcem niemieckiej koncepcji wykorzystania broni pancernej, którą opisał w wydanej w 1937 roku książce Achtung – Panzer!, będącej fundamentem koncepcji blitzkriegu – wojny błyskawicznej. W 1935 roku został najpierw dowódcą jednej z pierwszych niemieckich dywizji pancernych, a od września 1939 roku do grudnia 1941 roku dowodził kolejno korpusem pancernym, grupą pancerną i 2. Armią Pancerną, dowodząc uderzeniami czołgów i piechoty zmotoryzowanej na najważniejszych kierunkach kampanii polskiej, francuskiej i Operacji Barbarossa. Nazywany był z tego powodu „szybkim Heinzem”. Po załamaniu ofensywy na Moskwę dymisjonowany, przywrócony do służby w 1943 roku najpierw jako Generalny Inspektor Wojsk Pancernych, a od lipca 1944 roku Szef Sztabu Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych, odpowiedzialny za planowanie operacji armii niemieckiej do marca 1945 roku, kiedy po sporze z Hitlerem został zdymisjonowany. Na zdjęciu: w drodze na front wschodni w 1943 roku (fot. Oberst Ludwig v. Eimannsberger, opublikowano na licencji "Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.en).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/manstein.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/manstein_600x381_thb_52235.jpg; Erich von Manstein – właściwie Erich von Lewinski, przedstawiciel kaszubskiego rodu używającego herbu Brochwicz, jako dziecko adoptowany przez wuja Georga von Mansteina. W czasie I wojny światowej walczył na froncie wschodnim, później był oficerem sztabowym, również w okresie międzywojennym, dochodząc do funkcji zastępcy Szefa Sztabu Naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych. W czasie kampanii polskiej był szefem sztabu Grupy Armii „Południe”, później opracował plan ataku na Francję zakładający przemarsz przez Ardeny w kierunku Sedanu. Od 1940 roku dowodził korpusem pancernym a potem armią. W 1942 roku zdobył Krym, za co otrzymał awans na feldmarszałka. Na czele Grupy Armii „Don” (potem „Południe”) próbował iść na pomoc Stalingradowi, zdobył w 1943 roku Charków, walczył na Łuku Kurskim i w bitwach na Ukrainie. Hitler zdymisjonował go w 1944 roku. Na zdjęciu: w czerwcu 1941 roku na froncie wschodnim, Manstein stoi pośrodku w furażerce (fot. Koch, ze zbiorów Bundesarchiv, Bild 101I-209-0086-12, opublikowano na licencji "Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Germany":https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/de/deed.en).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/mannerheim.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/mannerheim_379x600_thb_147914.jpg; Carl Gustaw Mannerheim – jedyny w tym zestawieniu przedstawiciel armii spoza grona głównych uczestników drugiej wojny światowej (świadomie nie uwzględnialiśmy generałów polskich). Ten fiński feldmarszałek szwedzkiego pochodzenia zaczynał służbę w wojsku carskim (m.in. na ziemiach polskich), po odzyskaniu niepodległości przez Finlandię był naczelnym dowódcą jej armii (brał udział w wojnie domowej z komunistami) i regentem. Od lat 30. ponownie na czele armii fińskiej (w stopniu marszałka polnego), którą przygotował do wojny z ZSRR, m.in. wzmacniając umocnienia w Karelii (tzw. Linia Mannerheima). W czasie wojny zimowej na przełomie 1939 i 1940 roku skutecznie bronił się przed przeważającą Armią Czerwoną. W 1941 roku dołączył do Hitlera w ataku na ZSRR, a w 1944 roku zmienił front i dołączył do Stalina. W latach 1944-1946 pełnił funkcję prezydenta Finlandii, później wyemigrował do Szwajcarii. Na zdjęciu: na froncie w 1942 roku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/zukow.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/zukow_427x590_thb_70597.jpg; Gieorgij Żukow – najważniejszy dowódca radziecki w czasie II wojny światowej. Kawalerzysta, w czasie Wielkiej Wojny podoficer, od 1918 roku w Armii Czerwonej. W okresie międzywojennym szybko awansował, ominęła go wielka czystka. W sierpniu 1939 roku dowodził w zwycięskiej bitwie z Japończykami nad Chałchin Goł w Mongolii. Od lutego do lipca 1941 roku szef radzieckiego Sztabu Generalnego. W 1941 r. dowodził pod Jelnią, kierował obroną Leningradu oraz Moskwy. Później został zastępcą Naczelnego Wodza (czyli Stalina) i jego najważniejszym doradcą oraz pełnomocnikiem do dowództw frontów. Żukow był zaangażowany w najważniejsze operacje na froncie wschodnim (również te nieudane, jak operacja „Mars”, czyli ofensywa pod Rżewem w 1942 roku), zasłynął jednak jako prostak szastający życiem żołnierzy. Od jesieni 1944 roku dowodził 1. Frontem Białoruskim, przeprowadzając końcowy atak na Berlin. Po wojnie marszałek początkowo dostąpił najwyższych zaszczytów, od 1946 roku został jednak odsunięty przez Stalina na boczny tor i zagrożony aresztowaniem. Po śmierci generalissimusa był ministrem obrony i sojusznikiem Chruszczowa, został jednak przez niego odsunięty. Pod koniec życia ponownie hołubiony jako najwyższy dowódca Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Na zdjęciu: fotografia z lutego 1945 roku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/rokossowski.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/rokossowski_600x448_thb_94109.jpg; Konstanty Rokossowski – urodzony z małżeństwa Polaka i Rosjanki, chociaż był prawosławny, to wychowywał się w polskiej rodzinie, do 1914 roku mieszkając w Warszawie. W czasie I wojny światowej zaciągnął się do kawalerii, następnie trafił do Armii Czerwonej, w której walczył m.in. na Syberii. Szybką karierę wojskową przerwało oskarżenie o szpiegostwo na rzecz Polski i Japonii w okresie wielkiej czystki i kilkuletni pobyt w więzieniu, niezakończony karą śmierci. W 1940 roku wrócił do Armii Czerwonej. Późnym latem i jesienią 1941 roku dowodził armią w rejonie Smoleńska i Moskwy, zdobywając uznanie obroną tzw. szosy wołokołamskiej. Od 1942 roku dowodził kilkoma frontami, m.in. w kontrofensywie pod Stalingradem, na Łuku Kurskim i w Operacji „Bagration”, która latem 1944 roku doprowadziła do rozbicia niemieckiej Grupy Armii „Środek”. Jesienią 1944 roku odsunięty od dowodzenia na głównym kierunku uderzenia na Berlin (na rzecz Żukowa), w końcowej fazie wojny dowodził walkami na Pomorzu i w Meklemburgii. Po wojnie początkowo dowódca Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej w Polsce, a w latach 1949-1956 minister obrony PRL. Po odwilży wrócił do ZSRR. Rokossowski uznawany jest za jednego z najzdolniejszych dowódców Armii Czerwonej w czasie II wojny światowej, dobrze operującego manewrem i stosunkowo mniej szafującego życiem żołnierzy. Na zdjęciu: Rokossowski na froncie, 1942 rok (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/rommel.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/rommel_416x600_thb_57987.jpg; Erwin Rommel – „Lis Pustyni” w czasie pierwszej wojny światowej walczył... w piechocie górskiej, m.in. w Rumunii i Włoszech. W okresie międzywojennym napisał m.in. książkę Piechota atakuje, która miała zwrócić na niego uwagę Hitlera. We wrześniu 1939 roku był komendantem jego Kwatery Głównej. Choć nie miał doświadczenia w dowodzeniu wojskami pancernymi, w czasie kampanii francuskiej dowodził 7. Dywizją, walczącą na głównym kierunku niemieckiego blitzkriegu. W uznaniu sukcesów na tym stanowisku został dowódcą Afrika Korps – formacji, która miała wspomóc źle walczące oddziały włoskie w Libii. W piaskach pustyni Rommel, dzięki zdecydowanym uderzeniom i dużej ruchliwości dwukrotnie pobił wojska brytyjskie, w 1942 roku zdobywając Tobruk. Sukcesy Afrika Korps zbudowały legendę Rommla (awansowanego na feldmarszałka), której nie przyćmiła nawet klęska pod El Alamein w Egipcie i późniejsza zagłada Niemców i Włochów w Afryce. Po ewakuacji do Europy Rommel został dowódcą grupy armii odpowiedzialnej za obronę wybrzeża francuskiego przed inwazją aliancką. Był zwolennikiem lokalizacji oddziałów pancernych blisko potencjalnym miejsc lądowania, co nie znalazło zrozumienia jego dowódców. Po miesiącu walk w Normandii jego samochód został ostrzelany przez lotnictwo alianckie, a sam feldmarszałek odniósł ciężkie rany. Był związany ze spiskującymi przeciwko Hitlerowi oficerami i w związku z tym po nieudanym zamachu z 20 lipca 1944 roku został zmuszony do popełnienia samobójstwa. Na zdjęciu: Rommel pomaga pchać swoje auto, Afryka Północna 1941 rok (fot. Valtingojer, ze zbiorów Bundesarchiv, Bild 183-B20800, opublikowano na licencji "Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Germany": https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/de/deed.en).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/monty.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/monty_468x600_thb_83420.jpg; Bernard Law Montgomery – przeciwnik Rommla z Afryki, w czasie I wojny światowej walczył m.in. pod Ypres i nad Sommą. W latach 30. służył w Palestynie, biorąc udział w tłumieniu powstania arabskiego. W 1940 roku dowodził korpusem Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego, następnie służył na Wyspach Brytyjskich. W 1942 roku objął dowództwo 8. Armii brytyjskiej w Egipcie. Jesienią tego roku najpierw powstrzymał oddziały Rommla pędzące na Kair, a następnie doprowadził do zwycięskiego przełamania pod El Alamein, co stało się punktem przełomowym wojny w Afryce. Dowodził oddziałami brytyjskimi w inwazji na Sycylię i południe Włoch. W 1944 roku przygotowywał operację „Overlord” i dowodził częścią lądową desantu. W kolejnych ofensywach odnosił mniejsze sukcesy – utknął w Normandii, później zaś zaplanowana przez niego operacja „Market Garden” nie osiągnęła zamierzonych celów, doprowadzając do dużych strat alianckich. „Monty” po wojnie był Szefem Imperialnego Sztabu Generalnego (1946-1948) i zastępcą naczelnego dowódcy NATO w Europie (1951-1958). Na zdjęciu: „Monty” na lotnisku (fot. Library and Archives Canada, 4233436, domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/patton.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/patton_565x600_thb_156860.jpg; George Patton - najlepszym dowódcą amerykańskim okresu II wojny (a na pewno najbarwniejszym) był gen. George Patton, pierwotnie kawalerzysta, od czasów I wojny światowej i pobytu we Francji dowódca oddziałów pancernych. Szlak bojowy rozpoczął w Afryce Północnej, gdzie w czasie operacji „Torch” przyczynił się do rozbicia niemieckiego Afrika Korps. Następnie brał udział w inwazji na Sycylię i Włochy. Zasłynął tam śmiałymi uderzeniami i zapalczywością, kiedy to spoliczkował żołnierza przebywającego w szpitalu polowym. Przed inwazją w Normandii dowodził 1. Grupą Armii – fikcyjnym związkiem operacyjnym, który miał sugerować Niemcom kierunek inwazji w Pas-de-Calais. Medialny Patton nadawał się doskonale do roli przyciągającego uwagę dowódcy. W Normandii dowodził 3. Armią w 12. Grupie Armii dowodzonej przez jego byłego podkomendnego gen. Omara Bradleya. Jego jednostki przełamały front i szybkim marszem wyzwoliły północną Francję, zatrzymując się w Lotaryngii. Na przełomie 1944 i 1945 roku bronił się w Ardenach, następnie zdobył Linie Zygfryda i zajął południowe Niemcy, dochodząc aż do czeskiego Pilzna. Zginął w wypadku samochodowym w Niemczech w grudniu 1945 roku. Na zdjęciu: Patton we Włoszech w 1943 roku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/macarthur.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/macarthur_600x449_thb_111126.jpg; Douglas MacArthur – chociaż kojarzymy go z wojną na Pacyfiku, pierwszym poważnym doświadczeniem wojennym była dla niego kampania we Francji w końcowym okresie I wojny światowej, gdzie dowodził brygadą w armii gen. Pershinga. Od 1922 roku (z przerwą w latach 1930-1935, gdy był szefem sztabu wojsk lądowych) służył na podległych USA Filipinach, gdzie w II poł. lat 30. objął dowództwo filipińską armią w stopniu marszałka. Po wybuchu wojny z Japonią i nagłym ataku Armii Cesarskiej dowodził obroną wysp, ewakuując się w marcu 1942 roku do Australii. Miał wówczas obiecać, że wróci na Filipiny wyzwalając je spod okupacji japońskiej. Dowodził lądowymi siłami amerykańskimi na Pacyfiku, organizując metodyczne zdobywanie poszczególnych wysp i archipelagów i zbliżając się do Japonii. W październiku 1944 r. wylądował na plaży w filipińskiej zatoce Leyte. 2 września 1945 roku przyjął kapitulację japońską. Po wojnie był dowódcą sił okupacyjnych w Japonii, uczestnicząc w procesie przekształcania państwa w kierunku demokratycznym. W 1950 roku objął ostatnie stanowisko bojowe – dowódcy wojsk amerykańskich w Korei walczących z inwazją komunistyczną. Zaplanował desant pod Inchon oraz wyzwolił Seul, został jednak powstrzymany przez „chińskich ochotników”. Na zaangażowanie ChRL w wojnę chciał odpowiedzieć bombardowaniem atomowym. W marcu 1951 roku został odwołany ze stanowiska głównodowodzącego. Na zdjęciu: powrót na Filipiny, październik 1944 roku (domena publiczna).@https://histmag.org/grafika/2017_articles/dowodcy/yamashita.jpg;https://histmag.org/grafika/thumbsold/yamashita_470x600_thb_129804.jpg; Tomoyuki Yamashita – chociaż wojska japońskie w drugiej wojnie światowej słynęły z floty i lotnictwa, osiągały także sukcesy na lądzie. Jednym z najbardziej utalentowanych dowódców był tu właśnie Yamashita, w czasie I wojny światowej uczestnik walk z Niemcami we wschodnich Chinach, w latach 20. attaché wojskowy w Europie. Przeciwnik polityczny Hideki Tōjō. W listopadzie 1941 r. objął dowodzenie 25. Armią w Indochinach. 8 grudnia z zaskoczenia uderzył na brytyjskie Malaje, w ciągu dwóch miesięcy zdobywając Singapur i biorąc do niewoli 130 tys. żołnierzy alianckich. Nazwany został „Tygrysem Malajów”. W latach 1942-1944 zesłany do Mandżukuo. Od października 1944 r. bronił Filipin, wytrzymując aż do kapitulacji Japonii 2 września 1945 roku. Wkrótce stanął przed sądem wojennym w Manili, który skazał go za zbrodnie wojenne. Udział w przestępstwach wojennych Yamashity był podważany, ostatecznie jednak został skazany na śmierć – wyrok wykonano 23 lutego 1946 roku. Na zdjęciu: Yamashita w chwili kapitulacji na Filipinach (domena publiczna). Polecamy również: "Walka, wolność... katar i wędkarstwo – amerykańskie plakaty propagandowe z II wojny światowej [Galeria]":https://histmag.org/Walka-wolnosc...-katar-i-wedkarstwo-amerykanskie-plakaty-propagandowe-z-II-wojny-swiatowej-Galeria-15443

Rommel, Żukow, Patton... generałowie II wojny światowej, których warto znać [Galeria]

Wolna licencja

Zamów newsletter