Udostępniono niemal 3 tysiące unikatowych fotografii powojennej Warszawy

opublikowano: 2025-11-01, 06:41
wszelkie prawa zastrzeżone
Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego zaprezentował niezwykłą kolekcję zdjęć ukazujących zniszczoną w wyniku działań wojennych Warszawę. Wszystkie zostały wykonane przez Andrzeja Leonarda Nitscha, architekta, który zajmował się m.in. dokumentowaniem metamorfozy stolicy.
reklama
Ulica Grodzka. Stajnie królewskie, 13 kwietnia 1948 r. (fot. mat. Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego).

Potężna kolekcja składająca się z niemal trzech tysięcy niepublikowanych dotąd zdjęć ujrzała światło dzienne. Fotografie przedstawiają zrujnowaną, powojenną Warszawę, dokumentując odradzająca się stolicę. Wszystkie zostały wykonane przez Andrzeja Leonarda Nitscha, architekta i pracownika Biura Odbudowy Stolicy. Zdjęcia znajdują się w posiadaniu Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego.

- Kolekcja zdjęć Andrzeja Nitscha to nie tylko dokumentacja zniszczeń Warszawy, ale też wyjątkowe świadectwo narodowej determinacji w odbudowie stolicy. To źródło wiedzy o przeszłości, które pozwala zrozumieć skalę poświęcenia i odwagi tamtych pokoleń – podkreślił dr Bartosz Gondek, Dyrektor Instytutu Strat Wojennych.

Jak wskazuje Aldona Machnowska-Góra, Zastępczynią Prezydenta m.st. Warszawy, kolekcja Nitscha to „kronika odradzającej się Warszawy, której duch przetrwał zgliszcza i śmierć”.

Ulica Karowa, 26 sierpnia 1948 r. (fot. mat. Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego).

Wszystkie zdjęcia zostały wykonane przez Andrzeja Leonarda Nitscha, który pracując w Biurze Odbudowy Stolicy wytrwale uwiecznia na fotograficznej kliszy metamorfozę Warszawy – zaczynając na wojennych zniszczeniach a kończąc na jej odbudowie.

Ulica Mariensztat, kamienica z napisem propagandowym "Ten dom zbudujemy w 19 dni dla uczczenia zjednoczenia partii" (fot. mat. Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego).

W sumie w swoim fotograficznym portfolio ma on ponad 4 tysiące zdjęć, z czego 2868 znajduje się w zbiorach Instytutu Strat Wojennych, a około 1200 zgromadzono w Narodowym Instytucie Dziedzictwa.

Pole Mokotowskie. Kolonia domków fińskich, październik 1945 r. (fot. mat. Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego).
- Kolekcja wyróżnia się autentyzmem i skalą ujęć. To nie tylko bezcenne źródło historyczne, ale i wizualna kronika dramatycznych losów stolicy, od ruin po pierwsze ślady nadziei - mówił podczas konferencji znany varsawianista, Jerzy Majewski. - Na zdjęciach widać m.in. zburzone kamienice, powstańcze barykady, miejsca kaźni, a także makiety i szkice prof. Jana Zachwatowicza, dokumentujące proces odbudowy Starego Miasta. Unikatową część zbioru stanowią fotografie budynków, które decyzją BOS i władz miasta zostały ostatecznie rozebrane - dodał.
Ulica Freta 4, 6, 8, 10, czerwiec 1946 r. (fot. mat. Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego).

Instytut Strat Wojennych przygotowuje obecnie wystawy tematyczne i ekspozycje poświęcone nieistniejącym dziś warszawskim budowlom. W przyszłości planowane są kolejne wydarzenia popularyzujące dorobek Andrzeja Nitscha. Cały zasób kolekcji jest dostępny dla badaczy i historyków w siedzibie Instytutu.

Ulica Krakowskie Przedmieście. Pomnik Adama Mickiewicza [oderwana głowa], 10 czerwca 1948 r. (fot. mat. Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego).

Prezentacja kolekcji była wspólnym przedsięwzięciem, którego partnerami byli: warszawski ratusz, Dom Spotkań z Historią w Warszawie, Lech Parell, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, Jakub Stefaniak, Zastępca Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego prowadzi interdyscyplinarne badania nad wszelkimi skutkami okupacji niemieckiej i sowieckiej w XX wieku. Działa na rzecz dokumentowania strat wojennych oraz upowszechniania wiedzy o historii Polski w kraju i za granicą.

Warszawa - miasto powstałe z ruin (fot. mat. Instytutu Strat Wojennych im. Jana Karskiego).

Źródło:

 Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego.

reklama
Komentarze
o autorze
Mat. pras.
Ten news powstał w oparciu o informację prasową lub inne materiały poddane opracowaniu redakcyjnemu.
Mikołaj Szczerbiński
Absolwent historii specjalizujący się w dziejach XX wieku.

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2025 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone