1945-1989

Wałęsa nie godzi się na debatę o „Bolku” i grozi IPN-owi sądem. Jest już odpowiedź Instytutu Pamięci Narodowej

Wygląda na to, że debata o przeszłości Lecha Wałęsy jednak się nie odbędzie. Były prezydent zarzuca pracownikom Instytutowi Pamięci Narodowej łamanie prawa i grozi im sądem. Przedstawiciele IPN wydali już komunikat w tej sprawie.

Piotr Olejarczyk

Zmarł Michał Jagiełło

Dziś w nocy w Zakopanem zmarł Michał Jagiełło – pisarz, taternik, popularyzator tematyki górskiej, wieloletni wiceminister kultury i dyrektor Biblioteki Narodowej. Miał 74 lata.

Jan Nowak-Jeziorański: tytan, despota, patriota

Jan Nowak-Jeziorański zapewnił rozgłośni Radio Wolna Europa prestiż i popularność. Była ona dla wielu mieszkańców PRL jedyną szansą na kontakt z rzeczywistością poza żelazną kurtyną. Kim był „Kurier z Warszawy”?

Przemysław Mrówka

Tomasz Krok - „Antymasońska komórka Episkopatu Polski w świetle badań i dokumentów (1946-1952)” - recenzja i ocena

Masoneria jest w Polsce tematem budzącym spore kontrowersje. Literatura poświęcona tej problematyce pełna jest sensacyjnych teorii, najczęściej bezpodstawnych, lub co najmniej mocno wątpliwych. Jeszcze trudniej jest chyba przeanalizować stosunek do masonerii Kościoła katolickiego.

Rafał Łatka

CIA ujawnia dokumenty o UFO

CIA udostępniło dokumenty dotyczące UFO, gromadzone w czasie zimnej wojny. Teraz każdy, na własną rękę, może zagłębić się w „archiwum X”.

Antoni Olbrychski

Mistrzowie pastelu – od Marteau do Witkacego – recenzja i ocena wystawy

W sobotnie południe w warszawskim Muzeum Narodowym jest dosyć tłumnie. Nic w tym dziwnego, gdyż wkrótce kończy się jedna z najbardziej oczekiwanych wystaw czasowych, mianowicie „Mistrzowie pastelu – od Marteau do Witkacego”. Jest to pierwsza wystawa pozwalająca prześledzić rozwój tej techniki od samych początków, czyli wieku XVI, aż do drugiej połowy wieku XX.

Liza Nema

Anne Helen Petersen - „Skandale złotej ery Hollywood” - recenzja i ocena

Współczesne gazety prześcigają się w tworzeniu wymyślnych nagłówków. Skandale, plotki, domysły, to chleb powszedni prasy brukowej. Im bardziej szokujący news, tym większy nakład zostanie sprzedany.

Dominika Róg

Znamy szczegóły debaty Wałęsy z oponentami

Debata Lecha Wałęsy z dziennikarzami i historykami odbędzie się 16 marca o godz. 17. Na miejsce wybrano gdański oddział IPN.

Antoni Olbrychski

Wywiady

Warto doceniać dobre prace

Wciąż trwa zbieranie zgłoszeń do organizowanego przez Europejskie Centrum Solidarności konkursu na najlepsze prace magisterskie i doktorskie poświęcone historii „Solidarności”, opozycji demokratycznej i solidarności społecznej. O wymagania względem zgłaszanych prac i cele konkursu pytamy jego sekretarza, dr. Przemysława Ruchlewskiego.

Grzegorz Motyka - „Od rzezi wołyńskiej do Akcji «Wisła»” - recenzja i ocena

Konflikt polsko-ukraiński w czasie II wojny światowej do dziś rozpala emocje historyków, publicystów i zwykłych zjadaczy chleba. Spójrzmy na ten problem z perspektywy innej niż polska.

Alexander Gogun

Pavel Polian - „Wbrew ich woli” - recenzja i ocena

Niemcy, Czeczeni, Tatarzy krymscy, Ingusze, Koreańczycy. Czy tak różnorodna mieszanka narodów może mieć choć jeden element wspólny? Okazuję się, że tak i jest nią tragiczna historia migracji przymusowych przeprowadzanych przez Związek Radziecki.

Kamil Kartasiński

Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy – reż. Janusz Majewski – recenzja i ocena filmu

Obrazki z PRL przypominają nam raczej siermiężne czasy szarej, smutnej rzeczywistości. Czy da się jednak przedstawić ją bardziej optymistycznie? Nowy film Janusza Majewskiego udowadnia, że jest to możliwe.

USA a stan wojenny w Polsce

Gdy władze komunistyczne wprowadziły stan wojenny, wielu Polaków patrzyło z nadzieją na USA. Czy słusznie?

Jakub Tyszkiewicz

Kaszmir – płonąca granica

Kaszmir pozostaje punktem zapalnym stosunków pakistańsko-indyjskich momentu odzyskania niepodległości przez obydwa państwa. 10 stycznia 1966 roku władze Indii i Pakistanu podpisały deklarację taszkiencką, zobowiązując się do ułożenia dobrosąsiedzkich stosunków.

Tomasz Kruk

Poza oficjalnym obiegiem. Niezależna sztuka polska lat 80. – recenzja i ocena wystawy

Każda wystawa jest wielkim wydarzeniem w życiu artysty. Wydaje się jednak, że „Poza oficjalnym obiegiem” to ekspozycja naprawdę wyjątkowa dla twórców, których prace na niej pokazano. Bo czy za czasów PRL mogli się spodziewać, że ich dzieła zostaną kiedykolwiek zaprezentowane szerszej publice? I to w naprawdę przyzwoity sposób.

Paweł Czechowski

Szymon Nowak – „Dziewczyny wyklęte” - recenzja i ocena

„Dziewczyny wyklęte”, czyli młode kobiety biorące udział w walkach podczas drugiej wojny światowej, a po jej skończeniu czynnie stawiających opór reżimowi komunistycznemu. Tym razem ich losy przedstawiono w formie zbeletryzowanej. Sam autor zaznacza, iż był to zabieg celowy, dzięki któremu lektura miała nabrać „lekkości”. Czy to się powiodło? Mam spore wątpliwości.

Małgorzata Petlic

Tadeusz Konwicki – pisarz odchodzącego świata

Tadeusz Konwicki to wybitny polski pisarz i filmowiec, którego dzieła, m.in. „Mała Apokalipsa” i „Kalendarz i klepsydra”, dzięki swemu charakterystycznemu stylowi i tematyce bliskiej wielu Polakom zmuszały do refleksji i wpływały na kolejne pokolenia twórców.

Józef Czapski - „Czytając” - recenzja i ocena

Józef Czapski był niewątpliwie jedną z najważniejszych osobistości paryskiej „Kultury”, znakomitym znawcą malarstwa, sztuki i literatury. W tomie Czytając poznajemy go jako wysmakowanego czytelnika, pochłaniającego różnorodne lektury i dzielącego się wrażeniami z nich.

Rafał Łatka

Nadieżda Mandelsztam – „Wspomnienia” – recenzja i ocena

Mogłoby się wydawać, że po Sołżenicynie czy Pasternaku nie można już napisać niczego nowego o tyrańskich rządach Józefa Stalina i jego drakońskim postępowaniu wobec przeciwników reżimu. A jednak głos Nadieżdy Mandelsztam z kobiecą subtelnością pokazuje los tych, którzy nawet w sposób niebezpośredni musieli cierpieć konsekwencje oskarżeń z niesławnej pamięci artykułu 58 sowieckiego kodeksu karnego...

Piotr Burak

Co zamiast Kevina, czyli filmowa klasyka na święta

Choć w kinach roi się od świątecznych produkcji, a programy telewizyjne prześcigają się w pokazywaniu odgrzewanych kawałków o wielkiej przemianie spowodowanej przez magię świąt, zapomina się często o klasykach tego typu kina. Oto lista kilkunastu filmów, które rozpoczęły nieprzemijającą modę na poruszanie bożonarodzeniowych wątków w kinie.

„CzasyPismo”, nr 7 - recenzja i ocena

Coraz częściej zwraca się uwagę na poznawanie oraz opisywanie historii regionalnej. Historii, która może być zupełnie inna niż historia państwa czy świata. Historii, która jest niezwykle ciekawa poprzez miejsca, postacie czy wydarzenia, które rozgrywały się dosłownie obok nas.

Kamil Kartasiński

Andrzej Friszke - „Między wojną a więzieniem 1945–1953” - recenzja i ocena

Nie jest to historia lekka, łatwa i przyjemna. Nie jest heroiczna ani optymistyczna. Mimo to, warto ją poznać.

Krzysztof Niewiadomski

Katia Petrowska - „Może Estera” - recenzja i ocena

Ta historia składa się z wielu białych plam i rzeczy, których nigdy nie uda się ustalić. Można jedynie snuć domysły, ale...

Bartłomiej Majchrzak

Edith Piaf: „Mały wróbelek” o słowiczym głosie

19 grudnia mija kolejna rocznica urodzin najsłynniejszej francuskiej pieśniarki XX wieku – Edith Piaf. Cały świat uwielbiał tę drobną kobietę, a piosenki śpiewane bogatym, wibrującym głosem rozpoznawał każdy. Regularnie gościła też na łamach prasy, jej życie bowiem było pełne romansów i skandali.

Ewa Woźniak

Trzy sygnały, serca bicie. Historia OSP Kudowa-Zdrój

Ma 70 lat, 37-letni samochód i bagaż różnorodnych doświadczeń na karku… O kogo chodzi? O Ochotniczą Straż Pożarną w Kudowie-Zdroju.

Justyna Szablewska

Jak powstały „Gwiezdne wojny”?

„Panowie. Zbliża się dzień «Gwiezdnych wojen». Czas poczynić plany” – taką kwestią rozpoczyna się jeden z odcinków serialu, który podbił serca publiczności. I choć bohaterowie „Teorii wielkiego podrywu” uważają się za wyjątkowych, to są tylko małą częścią wielomilionowego tłumu fanów sagi George’a Lucasa…

Agata Łysakowska-Trzoss

Aleksander Zawadzki – od weterana wojny z bolszewikami do „prezydenta” PRL

Aleksander Zawadzki w 1918 roku zaciągnął się do formowanego naprędce Wojska Polskiego i walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Niedługo później związał się z ruchem komunistycznym. W latach 1952-1964 przewodniczył Radzie Państwa PRL. Co skłoniło go do tak radykalnej zmiany przekonań?

Konrad Ruzik

Reklamy

Nadieżda Mandelsztam – „Wspomnienia” (informacja)

Świadectwo wspaniałej miłości i odwagi wobec nieludzkiego terroru.

Reklama

(Nie)porozumienie z PRL

Porozumienie okrągłostołowe wciąż budzi kontrowersje. W postawie liberalnego skrzydła opozycji, które przez lata demonizowało Polskę Ludową, a następnie wychwalało osiągnięty z jej włodarzami kompromis, nie można dostrzec logiki. Jakie mogą przyczyny tego braku spójności?

Mateusz Kuryła

Reportaże/relacje

Cmentarz Wojskowy w Białymstoku – nekropolia grobów niewygodnych (fotorelacja)

Polska to raj dla miłośników cmentarzy. Dwie wojny światowe w połączeniu z wcześniejszymi wydarzeniami rozgrywającymi się na terenach będących dziś w naszych granicach zapewniły obfitość nekropolii wzniesionych w różnym czasie i stylu. Znajdują się wśród nich również te silnie wpływające na postrzeganie naszej historii.

Łukasz Męczykowski

David G. Williamson – „Polski Ruch Oporu 1939-1947” – recenzja i ocena

Historia drugiej wojny światowej wciąż pozostaje ciekawym i do końca niezbadanym tematem książek historycznych. Co prawda nasza historiografia wykazuje większe zainteresowanie dziejami powojennymi, ale sytuacja na zachodzie wygląda zgoła inaczej. Wystarczy odwiedzić jakąkolwiek angielską księgarnię by przekonać się, że dział poświęcony drugiej wojnie światowej zajmuje poczesne miejsce w ofercie wydawniczej. Temat wciąż pobudza wyobraźnię, interesuje czytelnika i - co równie ważne - pozwala odkrywać mało znane epizody wojny.

Grzegorz Wołk

Andrzej Duda: korzenie

Prezydent Andrzej Duda jest ważnym aktorem wydarzeń politycznych w naszym kraju. Przyjrzyjmy się jego korzeniom i środowisku z którego wyrósł.

Sławomir Kmiecik

The Song Remains the Same – rocznica rozpadu Led Zeppelin

Led Zeppelin – londyński kwartet złożony z Roberta Planta, Jimmy'ego Page'a, Johna Paula Jonesa i Johna Bonhama uważany jest za jeden z najbardziej wpływowych zespołów XX wieku. W ciągu zaledwie 12 lat zrewolucjonizowali oni świat muzyki, odgrywając jedną z kluczowych ról w definiowaniu hard rocka i heavy metalu.

Znamy laureatów konkursu na najlepszą pracę magisterską o PRL

Rok temu redakcja POLITYKI ogłosiła konkurs na najlepszą pracę magisterską poświęconą historii PRL. Patronem nagrody został Mieczysław F. Rakowski, polityk i wieloletni redaktor naczelny tygodnika. Kapituła przyznała Nagrodę główną konkursu oraz dwa wyróżnienia.

Mat. pras.

Rosa Parks i walka o równouprawnienie

1 grudnia 1955 r. 42-letnia czarnoskóra szwaczka Rosa Parks wsiadła do autobusu w Montgomery w stanie Alabama by wrócić z pracy do domu. Po odmowie wykonania polecenia kierowcy, który kazał jej ustąpić miejsca białemu pasażerowi, afroamerykańska społeczność rozpoczęła 381-dniowy bojkot transportu publicznego, a sprawa segregacji rasowej w komunikacji miejskiej trafiła przed Sąd Najwyższy.

Stanisław Ciesielski – „«Terror na co dzień». Polityka represyjna w ZSRR 1945-1953” – recenzja i ocena

Okres rządów Józefa Stalina w ZSRR leż w centrum zainteresowania badaczy historii XX wieku. Pomimo to, wiele aspektów tego okresu do dzisiaj tworzy „białe plamy” w światowej historiografii. Książka Stanisława Ciesielskiego jest, mimo pewnych swoich wad, udaną próbą uporania się z jedną z nich.

Konrad Ruzik

Znak – bolączka prymasa Wyszyńskiego

Środowiska katolickie i Kościół nie stanowiły w Polsce Ludowej monolitu i choć łączyła je niechęć do systemu komunistycznego, nieraz dochodziło do wzajemnych tarć. Przedstawienie w Watykanie przez Znak memoriału „Opinia” bez wiedzy prymasa Wyszyńskiego zaogniło trwający już wcześniej konflikt.

Marcin Tunak

Autorka bulwersującej reklamy alkoholu usłyszała zarzut

Prokuratura postawiła zarzuty 28-letniej Marcie S., która wykorzystała zdjęcie z tragicznych Wydarzeń Lubińskich '82 do reklamy wódki.

Antoni Olbrychski

Jerzy Feliks Szymański - „Losy skoczka” - recenzja i ocena

Życie Jerzego Feliksa Szymańskiego było tak skomplikowane jak czasy, w których przyszło mu żyć. Czy warto zapoznać się z jego wspomnieniami, pisanymi pod koniec życia?

Kamil Kartasiński

„Kapitalistyczne podziemie kulinarne”, czyli o obecności Coca-Coli w PRL

Coca-Cola to marka, która nawet dzisiaj kojarzy się jako symbol kapitalizmu i amerykańskiego sukcesu. Dla rządzących Polską Ludową był to więc produkt wysoce niepożądany. A jak zapatrywali się na niego zwykli obywatele i czy komuniści faktycznie zdołali zniechęcić ich do „napoju imperialistów”?

Weronika Jasieniak

„Solidarność” – 5 faktów z historii, które warto znać

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” to jedno z najważniejszych zjawisk w historii Polski, a jego działalność przyczyniła się do upadku PRL. Jednak losy wielomilionowego związku to także historia bardzo różnych ludzi i wydarzeń – przypominamy o kilku z nich.

Sinn Féin: partia walki o irlandzką wolność

Sinn Féin to partia działająca w Irlandii i Irlandii Północnej, założona pierwotnie 28 listopada 1905 r. przez Artura Griffitha. Choć związana z nią była znaczna część ważnych polityków irlandzkich, historia tej partii to opowieść... o ciągłych kryzysach i rozłamach.

Bruce Lee – 10 faktów z życia

27 listopada 1940 roku urodził się Bruce Lee. Oto 10 faktów o nim!

Dominika Krawczyk

Dyskusja o logice w Związku Radzieckim, czyli urywek z prasy specjalistycznej okresu stalinowskiego Marginesy historii

Stalinizm odcisnął piętno na całej polskiej rzeczywistości. Nie ma więc się co dziwić, że dokonał tego również w nauce, a szczególnie w filozofii, gdzie zaczął królować marksizm-leninizm, a nawet marksizm-stalinizm.

Paweł Rzewuski

FBI przeciwko sowieckim agentom

Choć w Związku Sowieckim w najlepsze trwała pieriestrojka, a Michaił Gorbaczow obiecywał reformy i demokrację, wojna wywiadów trwała w najlepsze. Oto jeden z ostatnich epizodów walki wywiadów, który rozegrał się częściowo już po upadku „imperium zła”.

Andrzej Kowalski

Moc zniszczenia – radziecka bomba wodorowa

22 listopada 1955 r. w Semipałatyńsku została zdetonowana pierwsza radziecka bomba wodorowa, oznaczona jako RDS-37. Perspektywa posiadania tego typu broni przez obie rywalizujące strony, w połączeniu z wciąż narastającym napięciem zimnej wojny, postawiła cały glob przed zagrożeniem zupełnie nowego typu.

Paweł Jasienica w szeregach brygady „Łupaszki”

Paweł Jasienica to nie tylko jeden z najlepszych popularyzatorów historii w dziejach Polski. To również bohater podziemia niepodległościowego po II wojnie światowej. Jego historia niesie jednak w sobie wiele goryczy.

Grzegorz Wąsowski

Dariusz Michalski – „Trzysta tysięcy gitar nam gra” – recenzja i ocena

Piosenka to nie tylko zbiór połączonych ze sobą słów i dźwięków. To również przekaz. Za jego pomocą można wyrazić niemal wszystko. Trzecim tomem „Historii polskiej muzyki rozrywkowej” Dariusz Michalski wprowadza nas w wyjątkowy okres między 1958 a 1973 rokiem. Były to czasy, gdy grał każdy i na wszystkim.

Dominika Róg

Dziś Narożniak – jutro Wałęsa

35 lat temu komunistyczne władze rzuciły wyzwanie „Solidarności”. Symbolem konfrontacji stało się aresztowanie Jana Narożniaka

Jan Skórzyński

„Pilecki” – reż. Mirosław Krzyszkowski – recenzja i ocena filmu

Jeden z największych bohaterów nie tylko polskiej, ale również europejskiej historii. Pokazujący, czym może stać się dla człowieka Ojczyzna, honor i godność. Udowadniający, że bycie Polakiem oznacza zawziętość, dumę i walkę o wolność za wszelką cenę. 25 września 2015 na ekranach pojawił się film o rotmistrzu Witoldzie Pileckim.

Anna Szczykutowicz

Reklamy

VII EDYCJA konkursu na najlepszą pracę magisterską i doktorską dotyczącą tematyki związanej z historią Solidarności, opozycją wobec komunizmu

Przedmiotem Konkursu jest wybór najlepszej pracy magisterskiej i doktorskiej powstałej po 2013 roku, dotyczącej tematyki związanej z historią Solidarności, opozycją wobec komunizmu i dyktatury oraz/lub ideą solidarności społecznej, dysponującej wysokim potencjałem innowacyjności i odznaczającej się dużą wartością merytoryczną.

Reklama

Asadowie – z kim walczą syryjscy rebelianci?

Asadowie od dziesięcioleci rządzą krajem rozdartym krwawą wojną domową – Syrią. Należą oni do szyickiej sekty alawitów, której wierzenia pozostają skrywanym przez nich sekretem. 13 listopada 1970 r. Hafiz Al-Asad zdobył samodzielną władzę w kraju w wyniku zamachu stanu. Od tamtego czasu Asadowie trwają u władzy.

Filip A. Jakubowski

Most szpiegów – reż. Steven Spielberg – recenzja i ocena filmu

Zimna wojna rozpoczęła epokę światowych konfliktów nowej generacji – zamiast broni palnej jako oręż zaczęto traktować informację, zamiast racjonalnej polityki uprawiano propagandę. Opowiada o tym nowy film Stevena Spielberga „Most szpiegów”, wchodzący do kin 27 listopada.

Helmut Schmidt – kanclerz z Hamburga

„Ludzie którzy mają wizje, powinni iść do lekarza” – zwykł mawiać Helmut Schmidt, były kanclerz Niemiec Zachodnich. Ten niemiecki socjaldemokrata był wyjątkowo pragmatycznym politykiem. W wieku prawie 97 lat zmarł on dziś w swoim rodzinnym Hamburgu.

Michał Przeperski

6 zbrodniarzy SS, którzy (niemal) uniknęli kary

9 listopada 1925 roku powstały nazistowskie „sztafety ochronne” – SS. Chociaż podczas procesu norymberskiego uznano je za organizację zbrodniczą, wielu jej funkcjonariuszy uniknęło kary.

Daria Czarnecka

Wydarzenia

Rzut w minione stulecie - wernisaż wystawy na 90-lecie koszykówki w Polonii Warszawa

Jeden z koszykarzy Polonii uratował od katastrofy budowlanej Krzywą Wieżę w Pizie. Inny został reżyserem i nakręcił film, który obejrzało 30 milionów widzów. Opowie o tym wystawa, której wernisaż odbędzie się w niedzielę 8 listopada o godzinie 16:30 w budynku klubowym przy Konwiktorskiej 6. Wydarzenie pod patronatem Histmag.org!

Mat. pras.

Zmarł Czesław Kiszczak

Dziś w Warszawie zmarł gen. Czesław Kiszczak – wojskowy, w latach 80. minister spraw wewnętrznych, współautor stanu wojennego i bliski współpracownik Wojciecha Jaruzelskiego. Miał 90 lat.